حافظه کش گوشی ( Cache ) چیست و نحوه پاک کردن حافظه پنهان

احتمالا با اصطلاحا کش (Cache) در گوشی های موبایل برخورد داشته‌اید. کش در واقع نوع خاصی از اطلاعات است که در بخشی از حافظه گوشی ذخیره می‌شوند و اصطلاحا به آن حافظه کش می‌گوییم. در ادامه این مقاله می‌خواهیم به طور کامل در رابطه با حافظه کش گوشی (Cache) و نحوه پاک کردن آن صحبت کنیم. بنابراین با مجله تکنولوژی همراه باشید.

حافظه کش گوشی (Cache) چیست؟

قبل از اینکه در رابطه با نحوه پاک کردن کش و جزئیات آن صحبت کنیم بهتر است ماهیت کش را برایتان شرح دهیم و مشخص کنیم که منظور از اطلاعات یا حافظه کش چیست! کش در واقع مجموعه‌ای از اطلاعات اپلیکیشن های موبایلتان است که در بخشی از حافظه گوشی ذخیره می‌شود. به این اطلاعات Cache Data یا همان اطلاعات کش گفته می‌شود که در اصطلاحا عامیانه آن را با لقب حافظه کش می‌شناسیم. اما چه اطلاعاتی از یک اپلیکیشن در حافظه کش ذخیره می‌شوند و اصلا هدف از ذخیره این اطلاعات چیست؟ اطلاعاتی که در کش ذخیره خواهند شد اطلاعاتی هستند که طی هر بار اجرای اپلیکیشن باید بارگذاری شوند! به عنوان مثال تصور کنید در صفحه اصلی یک برنامه مجموعه‌ای از گزینه ها و آیتم های مختلف وجود دارد. در این شرایط گوشی شما فقط بار نخست اطلاعات این آیتم ها و گزینه ها را بارگذاری خواهد کرد و سپس آن ها را به عنوان کش ذخیره می‌کند تا در دفعات بعدی که اپلیکیشن را اجرا کردید نیازی به بارگذاری مجدد اطلاعات آیتم و گزینه های نام برده شده وجود نداشته باشد.

اما انجام این کار و ذخیره اطلاعات به عنوان Cache چه فایده‌ای دارد؟ انجام این کار سبب می‌شود که اجرای اپلیکیشن با سرعت بیشتری صورت پذیرد و منبع کمتری از رم دستگاه درگیر اجرای برنامه شوند. در اپلیکیشن هایی مثل مرورگر (Browser) حافظه کش نقش مهم تری را ایفاء می‌کند، چون شامل اطلاعات سایت های مختلفی می‌شود که شما به آن ها سر می‌زنید. تصور کنید به جای اینکه هر بار و هر مرتبه محتوای صفحه اصلی سایتی که به آن سر می‌زنید توسط داده های اینترنت دانلود شده و به تصویر کشیده شوند، فقط از حافظه کش گوشی جاگذاری گردند و نیازی به دانلود مجدد آن ها وجود نداشته باشد. در این شرایط از یک سمت سرعت بارگذاری صفحات سایت افزایش پیدا می‌کند و از سمت دیگر مصرف بسته اینترنتی شما کاهش می‌یابد. بنابراین حافظه کش منجر به افزایش سرعت عملکرد گوشی خواهد شد. اما اگر حافظه کش منجر به افزایش سرعت عملکرد موبایل می‌شود، چرا نیاز به پاک کردن آن خواهیم داشت؟

دلیل پاک کردن حافظه Cache چیست؟

همانطور که گفتیم حافظه کش شامل بخشی از اطلاعات و داده هایی می‌شود که در اپلیکیشن بارگذاری خواهند شد. با ذخیره شدن این اطلاعات به جای بارگذاری آن ها طی هر مرتبه اجرای برنامه، سرعت عملکرد آن برنامه و گوشی افزایش پیدا می‌کند. اما اگر حافظه کش تا این اندازه خوب است و به سرعت عملکرد گوشی کمک می‌کند چرا باید به فکر حذف آن باشیم؟ حافظه کش بخشی از فضای ذخیره سازی اطلاعات دستگاه را اشغال می‌کند. بنابراین وقتی اپلیکیشن هایی اطلاعاتشان را به عنوان Cache ذخیره می‌کنند، در واقع بخشی از حافظه داخلی گوشی را اشغال خواهند کرد. طبیعتا هرچقدر اطلاعات بیشتری در کش ذخیره شود، حجم بیشتری از حافظه گوشی اشغال خواهد شد. این موضوع در دراز مدت می‌تواند شما را با مشکل کمبود فضای ذخیره سازی اطلاعات مواجه کند. از اینرو همیشه پاک کردن حافظه کش گوشی یکی از رایج ترین روش های مقابله با پر شدن حافظه دستگاه بوده است.

پس هدف اصلی از پاک کردن Cache این است که حافظه گوشی آزاد شود و بتوان اطلاعات بیشتری را در دستگاه ذخیره کرد. در برخی شرایط ممکن است حجم اطلاعات کش برخی اپلیکیشن ها به چند گیگابایت هم برسد. به عنوان مثال اگر حافظه کش اپلیکیشن تلگرام خودتان را در دوره های مختلف حذف نکنید یا تنظیمات آن را به گونه‌ای قرار ندهید که حافظه کش آن در دوره های مختلف به طور خودکار حذف شود، ممکن است ظرف یک ماه حجم اطلاعات کش تلگرام به بیشتر از ۲ گیگابایت هم برسند چون تمام ویدئو ها و عکس هایی که در پنجره های مکالمه خود باز می‌کنید به طور خودکار در Cache تلگرام ذخیره می‌شوند تا بعدا نیازی به دانلود مجدد آن ها وجود نداشته باشد.

آیا کش می‌تواند باعث ایجاد باگ و مشکلات عملکردی شود؟

ذخیره شدن اطلاعات به عنوان کش در حافظه گوشی های موبایل ممکن است مشکلاتی را هم به بار بیاورد اما این مشکلات طوری نیستند که قابل رفع نباشند. به عنوان مثال ذخیره شده بخشی از اطلاعات یک وبسایت به عنوان Cache ممکن است که در آینده و اعمال تغییرات بر روی کدنویسی های صفحه سایت مذکور اختلال هایی ایجاد کند. در اینگونه مواقع باید از قابلیت حذف کش مرورگر (Clear Cache) استفاده شود. دلیل بروز این مشکل کاملا قابل درک و توجیه‌پذیر است. تصور کنید بخشی از اطلاعات صفحه یک وبسایت به صورت کش ذخیره شده باشند و سپس در کد نویسی آن ها تغییر صورت پذیرد اما مرورگر شما به جای دانلود و بارگذاری آن کد های جدید، از حافظه کش خود استفاده کند و اطلاعات قبلی را نمایش دهد. در این شرایط ممکن است تعامل شما با گزینه های موجود در سایت با مشکل همراه شود و باگ هایی داشته باشد که با حذف حافظه کش مرورگر برطرف می‌شود.

همین روال در اپلیکیشن های مختلف هم وجود دارد اما عموما شدت و تعداد آن ها کمتر است. به عنوان مثال عکس پروفایل مخاطبین شما در تلگرام به عنوان اطلاعات Cache در حافظه گوشی ذخیره می‌شود. بدین ترتیب هر زمان که وارد تلگرام می‌شوید، به جای اینکه عکس پروفایل تمام مخاطبین شما بارگذاری و دانلود شوند، از حافظه کش گوشی کپی خواهند شد. حال اگر در این بازه کاربری عکس پروفایل خودش را تغییر داده باشد، احتمال دارد که شما متوجه این مسئله نشوید و فقط با لمس آیکون مخاطب شاهد تغییر تصور پروفایل وی باشید. این مورد تنها یکی از مشکلات و باگ هایی است که ذخیره شده داده ها در حافظه کش موبایل می‌تواند منجر به پدیدار شدن آن شود. اما با وجود تمام این تفاسیر مشکلاتی که به واسط ذخیره شدن اطلاعات کش در موبایل به وجود می‌آیند خیلی مهم و دردسرساز نیستند.

نحوه حذف حافظه کش گوشی های اندرویدی (Cache Data)

حذف حافظه Cache در گوشی های اندرویدی با نحوه حذف آن در آیفون های اپل تفاوت دارد. برای حذف حافظه کش گوشی های اندرویدی می‌توانید از دو روش مختلف استفاده کنید. در روش اول کل حافظه Cache موبایلتان حذف می‌شود، یعنی تمام اطلاعاتی که به عنوان کش توسط اپلیکیشن ها و دیگر بخش های گوشی ذخیره شده بودند به یک باره حرف خواهند شد. طبیعتا این کار منجر می‌شود که بخش قابل ملاحظه‌ای از حافظه داخلی موبایل آزاد شود. به منظور انجام حذف کل حافظه کش موبایل اندرویدی خودتان کافیست به شرح زیر عمل کنید:

• وارد بخش Settings گوشی شوید.
• گزینه Storage را انتخاب کنید.
• گزینه Cached Data را انتخاب نمایید (ممکن است نیاز باشد چند ثانیه منتظر بمانید تا حجم اطلاعات ذخیره شده در حافظ کش موبایل مشخص شود).
• گزینه Clear را لمس کنید.

بدین ترتیب کل اطلاعاتی که به عنوان حافظه Cache در گوشی اندرویدی شما ذخیره شده‌اند از بین خواهند رفت و مطمئنا بخش قابل ملاحظه‌ای از حافظه دستگاه آزاد می‌شود. اما با یک روش دیگر هم می‌توانید در گوشی های اندرویدی اطلاعات کش هر یک از اپلیکیشن هایی که مد نظرتان است را به طور مستقل حذف کنید. این روش زمانی کاربرد دارد که بخواهید اطلاعات کش برخی از اپلیکیشن ها را حفظ و فقط اطلاعات برخی دیگر را پاک نمایید. برای حذف اطلاعات Cache اپلیکیشن های مورد نظرتان در اندروید به شرح زیر عمل کنید:

• وارد بخش Settings شوید.
• گزینه Apps یا Applications را انتخاب نمایید.
• از لیست اپلیکیشن های گوشی آن برنامه‌ای را انتخاب کنید که می‌خواهید اطلاعات کش آن حذف شود.
• گزینه Clear Cache را انتخاب کنید (اگر این گزینه موجود نبود گزینه Storage را انتخاب نمایید و سپس گزینه Clear Cache را بزنید).

بدین ترتیب فقط اطلاعات Cache برنامه‌ای که انتخاب کرده بودید از گوشی حذف می‌شود. به همین صورت می‌توانید داده های کش هر یک از برنامه هایی که فکر می‌کنید لازم است را از روی گوشی اندرویدی خود حذف نمایید.

نحوه پاک کردن حافظه کش آیفون های اپل (Clear Cache)

حذف کردن حافظه کش گوشی های آیفون و همچنین آیپد های اپل با روشی که برای سیستم عامل اندروید شرح دادیم متفاوت است. در ایفون ها اگر گزینه اختصاصی برای حذف داده های Cache برنامه در خود آن ارائه نشده باشد ملزم به حذف و نصب مجدد آن اپلیکیشن خواهید بود. خوشبختانه اپلیکیشن هایی مثل مرورگر سافاری در آیفون گزینه Clear Cache را شامل می‌شوند. برای دستیابی به این گزینه در مرورگر سافاری کافیست مسیر زیر را طی کنید:

• وارد بخش Settings شوید.
• گزینه Safari را انتخاب نمایید.
• گزینه Clear History and Website Data را انتخاب کنید.
• در منوی کشویی نمایان شده هم گزینه Clear History and Website Data را انتخاب نمایید.

بدین ترتیب اطلاعات کش مرورگر سافاری از آیفون یا آیپدتان حذف می‌شود. این اطلاعات شامل تاریخچه جستجو های کاربر و همچنین اطلاعات وبسایت های مختلف خواهد بود. برای پاک کردن اطلاعات کش دیگر برنامه های نصب شده روی آیفون و آیپدتان هم باید به دنبال گزینه های مشابهی باشد که برای انجام این کار در محیط برنامه ارائه شده‌اند. اگر اپلیکیشن خاصی گزینه‌ای برای حذف حافظه کش نداشته باشد تنها راه پاک کردن حافظه Cache آن از آیفون این است که برنامه مورد نظر را حذف و دوباره نصب کنید. برای انجام این کار به شرح زیر عمل نمایید:

• وارد بخش Settings شوید.
• گزینه General را انتخاب کنید.
• گزینه iPhone Storage را انتخاب نمایید.
• حالا می‌توانید از لیست برنامه هایی که نمایان شده، اپلیکیشن مورد نظرتان را انتخاب کنید.

نکته: در بخش Documents & Data می‌توانید حجم اطلاعاتی که به عنوان حافظه Cache برنامه ذخیره شده را مشاهده نمایید.

• گزینه Delete App را انتخاب کنید.
• با انتخاب مجدد گزینه Delete App با حذف آن موافقت به عمل آورید.
• حالا دوباره از طریق اپ استور آن اپلیکیشن را دانلود کنید.

بدین ترتیب حافظه کش اپلیکیشن مورد نظر پاک می‌شود. به همین صورت می‌توانید اطلاعات کش هر یک از برنامه هایی که مورد نظرتان هستند را از روی حافظه آیفون یا آیپدتان حذف کنید.